11. Tor odbiorczy MMTTY

W obecnej
wersji MMTTY dysponuje trzema rodzajami demodulatorów. Domyślnie używany jest
demodulator filtrowy z filtrem cyfrowym o nieskończonym czasie odpowiedzi (filtrem IIR).
W zależności od warunków odbioru i własnego doświadczenia lub przekonania operator
stacji może wybrać dowolny z dostępnych rodzajów demodulatorów i dobrać parametry
pracy automatycznego dostrajania.
11.1. Cyfrowa obróbka sygnałów w MMTTY
W algorytmach cyfrowej obróbki sygnałów spotyka się pewne
podstawowe bloki, z których najważniejsze omówiono poniżej. Algorytmy te s± w całości
zrealizowane w postaci programu wykonywanego przez procesor sygnałowy znajduj±cy się
na płytce dźwiękowej komputera PC, a ich użycie i sposób wykonania s± sterowane przez
program pracuj±cy na nim (np. program komunikacyjny lub pomiarowy). W tym miejscu
warto zauważyć, że cyfrowa obróbka sygnałów jest wykorzystywana nie tylko przez
program MMTTY, ale przez wszystkie programy komunikacyjne, które wykorzystuj±
system akustyczny komputera jako modem do różnych rodzajów emisji np. PSK31SBW,
DIGIPAN, MIXW, JVCOMM32 itd.
11.1.1 Filtr FIR
Filr FIR jest filtrem o skończonym czasie odpowiedzi impulsowej.
Algorytm działania filtru polega na okresowym próbkowaniu sygnału wejściowego, przetwarzaniu
go na postać cyfrow±, mnożeniu otrzymanych reprezentacji liczbowych przez ustalone
współczynniki i sumowaniu wyników. Ilustracja poniżej przedstawia blokowo przebieg
sygnału w filtrze. Człony Z-1 s± członami opoźniaj±cymi np.o czas równy okresowi
próbkowania. H0 - Hn s± współczynnikami mnożenia, a więc wzmocnienia lub tłumienia
próbek w zależności od ich położenia na osi czasu (opóźnienia) - algorytm splotowy.
Symbole X[n] i Y[n] oznaczaj± kolejne próbki wejściowe i wyjściowe.
Cech± charakterystyczn± filtru jest przebieg sygnału w jednym kierunku - od wejścia
do wyjścia - bez sprzężeń zwrotnych. Filtr ten nie ma więc skłonności do oscylacji
pasożytniczych, a jego odpowiedź impulsowa (sygnał wyjściowy otrzymany po podaniu na
wejście impulsu) ma skończony czas trwania, zależny od liczby członów opóźniaj±cych.
Przykładowo jeżeli algorytm filtru dokonuje mnożenia ostatnich dziesięciu próbek
przez 0,1 to po zsumowaniu otrzymujemy średni± z tych 10 wartości, a więc w praktyce
filtr dolnoprzepustowy (wygładzaj±cy). Poprzez dobór współczynników H0 - Hn, które mog±
mieć różne wartości można otrzymać filtry o różnych charakterystykach przenoszenia.
Symetryczny rozkład współczynników (H0 = Hn, H1 = Hn-1 itd.) zapewnia liniow±
charakterystykę fazow± filtru, która jest niezbędna np. dla emisji cyfrowych.
Stromość zboczy charakterystyki amplitudowej filtru rośnie wraz ze wzrostem liczby
członów, co jest rednak równoznaczne ze wzrostem opóźnienia.

W celu wybrania filtrowego demodulatora FIR należy naciskać
przycisk "Type" ("Rodzaj") aż do wyświetlenia na ekranie oznaczenia FIR. Po wybraniu
demodulatora FIR w trzecim polu w grupie demodulatora można wybrać liczbę członów
filtru ("Taps"). Po naciśnięciu podpisu "Taps" zmienia się on na "Baud" i wówczas
operator może podać szybkość transmisji. Oba te parametry można także podać w karcie
konfiguracyjnej demodulatora.
11.1.2. Filtr IIR
W przeciwieństwie do poprzedniego, filtr IIR zawiera gałęzie
sprzężenia zwrotnego i charakteryzuje się teoretycznie nieskończenie długim czasem
trwania odpowiedzi impulsowej (sygnału wyjściowego). W praktyce czas trwania
odpowiedzi jest ograniczony, ponieważ amplituda sygnału spada poniżej zakresu
mierzalnego. Zachowanie litru IIR jest podobne do zachowania filtrów LC i aktywnych
i charakteryzuje się skłonności± do oscylacji w określonych warunkach. Dzięki
odpowiedniemu doborowi współczynników można otrzymać filtry o poż±danej
charakterystyce np. Butterwotha lub Czebyszewa podobnie jak dla filtrów
analogowych. Na ilustracji a1 - an oznaczaj± współczynniki wzmocnienia w
gałęziach sprzężenia zwrotnego, a b1 - bn - w gałęziach przejściowych.

Jedn± z ważniejszych zalet filtru jest możliwość otrzymania
w±skiej charakterystyki przenoszenia nawet przy niewielkiej liczbie członów. Wad±
filtrów IIR jest nieliniowa charakterystyka przenoszenia fazy i nierównomierne
opóźnienie grupowe niekorzystne np. dla emisji cyfrowych. Dodatkowym źródłem
błędów s± błędy spowodowane zaokr±glaniem wyników obliczeń. Zasadniczo algorytmy
filtrów IIR powinny być stosowane tylko w urz±dzeniach wyposażnych w
zmiennoprzecinkowe procesory sygnałowe.
Szerokość pasma demodulatora z filtrem IIR ustalana jest
w MMTTY w karcie konfiguracyjnej demodulatora w trzecim polu poniżej pola służ±cego
do wyboru typu, albo w oknie głównym w polu "BW/Baud", podobnie jak dla
dyskryminatora poprzedniego typu.
W czwartym polu użtkownik programu może podać częstotliwość filtru dolnoprzepustowego
(ang. LPF). Można j± także podać w karcie konfiguracyjnej razem z rzędem filtru
(ang. order).
Porównuj±c filtry FIR z IIR zauważamy, że dla otrzymania
takiego samego współczynnika kształtu charakterystyki filtr FIR musi zawierać
więcej członów aniżeli filtr IIR. Wymaga on więc przeprowadzenia większej liczby
operacji i stanowi większe obci±żenie dla komputera.
Na ilustracji poniżej przedstawiono schemat blokowy
rezonatora IIR (stanowi on jedn± z odmian filtru). Rezonator taki jest jest używany
przez MMTTY w dyskryminatorze częstotliwości.

Współczynniki a1, a2 i b s± obliczane ze wzorów:
a1 = 2 exp(-pBT) * cos(2pFT)
a2 = - exp(-2pBT)
b = A * sin(2pFT),
gdzie
F: częstotliwość rezonansowa (Hz)
B: szerokość pasma (Hz)
T: okres próbkowania = 1/fs
A: wzmocnienie.
Dla B = 0 dobroć Q rezonatora jest nieskończona - rezonator o zerowych stratach
staje się generatorem pod warunkiem, że opóźnienie Z-1 jest różne od zera.
11.1.3. Detektor
W układach analogowych jako detektor stosowana jest dioda.
W algorytmach cyfrowych odpowiada jej obliczanie wartości bezwzględnej sygnału,
ściślej rzecz bior±c - wartości każdej z jego próbek.
11.1.4. Układ całkuj±cy
Układy całkuj±ce mog± być zrealizowane na różne sposoby.
W MMTTY stosowany jest filtr FIR ze wspołczynnikami dobranymi tak aby obliczana
była wartość średnia albo filtr IIR o charakterystyce Butterwortha.
W pierwszym przypadku częstotliwość graniczna zależna jest odwrotnie proporcjonalnie
od wypadkowego opóźnienia filtru (FIR), natomiast w drugim jest on podana
przez użytkownika jako częstotliwość graniczna filtru IIR. Ze względu na kształt
charakterystyki filtru Butterwotha musi być ona nieco niższa aniżeli dla filtru FIR.
Należy zwrócić uwagę na to, że w przypadku układu całkuj±cego FIR jego częstotliwość
graniczna nie odpowiada częstotliwości granicznej filtru FIR, a jest odwrotności±
opóžnienia wprowadzanego przez filtr.
Standardowo MMTTY korzysta z filtru FIR, ponieważ jednak
filtr IIR wymaga mniejszej mocy obliczeniowej komputera użtkownicy mog± mieć
korzyści z jego zastosowania. Praktycznymi wartościami częstotliwości granicznych
okazały się 40 Hz dla filtru FIR pi±tego rzędu lub 30 Hz dla filtru FIR trzeciego
rzędu.
11.1.5. VCO
Generator VCO jest używany zarówno jako modulator RTTY,
jak i w demodulatorze z pętl± synchronizacji fazy (PLL). Zasada pracy jest
przedstawiona na ilustracji.

C1: nachylenie charakterystyki VCO (czułość przestrajania)
C2: częstotliwość oscylacji
Opóźnienie Z-1 musi mieć wartość w zakresie 0 - 2p, co oznacza, że w wyniku
dzielenia Z-1 przez 2p otrzymuje się resztę analogicznie jak w wypadku odejmowania
2p od Z-1 gdy jego wartość przekracza 2p. Dla przyspieszenia obliczeń zamiast
obliczania wartości sinusa stosuje się tabelę funkcji, z której te wartości s±
odczytywane. Dzięki wystarczaj±cej stabilności generator VCO może być też używany
w modulatorze FSK.
11.1.6. Pętla synchronizacji fazy
Pętla synchronizacji fazy programu MMTTY pracuje w sposób
podobny jak jej analogowe odpowiedniki. Realizacja dyskryminatora fazy w technice
cyfrowej obróbki sygnałów (COS) nie przedstawia większej trudności, ponieważ jest
to zasadniczo układ mnoż±cy.

Sygnał na wyjściu dyskryminatora fazy zawiera składowe
o częstotliwościach sumy i różnicy częstotliwości sygnałów wejściowych. Napięcie
dostrajaj±ce generator VCO otrzymujemy ze składowej różnicowej, która jest
odfiltrowywana za pomoc± filtru dolnoprzepustowego (ang. loop LPF), zrealizowanego
tutaj jako filtr IIR pierwszego rzędu. Charakterystyka przenoszenia filtru w pętli
decyduje o jej właściwościach. Dla usunięcia resztek składowej sumy dodano też
drugi filtr (eliminator) oznaczony na ilustracji jako "OutLPF".
Częstotliwość graniczna filtru pętli w układzie
demodulatora musi być wyższa niż odstęp częstotliwości mark i space. Rozwi±zanie
demodulatora z pętl± fazow± jest szczególnie przydatne dla emisji o większych
szybkościach transmisji, dlatego też w emisji RTTY wystarcza przeważnie
zastosowanie demodulatora filtrowego.
Również ten rodzaj demodulatora może być wybrany w
oknie głównym lub w karcie konfiguracyjnej demodulatora poprzez naciskanie
przycisku "Type" ("Rodzaj") aż do pojawienia się napisu PLL w polu obok.
Trzecie pole poniżej, które w poprzednich przypadkach służyło do wprowadzenia
częstotliwości granicznej, służy teraz do podania czułości przestrajania VCO
(efektywnego wzmocnienia w pętli). W przypadku wyboru rodzaju w karcie
konfiguracyjnej demodulatora należy czułość wprowadzić w karcie AFC/ATCPLL.
Demodulator z pętl± fazow± wymaga mniejszej mocy
obliczeniowej komputera aniżeli dyskryminatory filtrowe i może być używany nawet
na starszych i wolniejszych komputerach. Można nawet wówczas podwyższyć rz±d
filtru eliminatora składowej sumarycznej i dodać układ całkuj±cy typu IIR.
11.1.7. Filtr samoadaptuj±cy
Uproszczony schemat blokowy filtru przedstawiono na
ilustarcji poniżej.

Sygnał wejściowy jest podawany na człon samoadaptuj±cy
przez linię opóźniaj±c±. Współczynniki algorytmu s± obliczane i korygowane po
porównaniu sygnału wyjściowego z wejściowym. Dla sygnałów o przebiegu losowym
j.np. szumy współczynnik autokorelacji jest niski i może być jeszcze zmniejszony
przez powiększenie opóźnienia. Współczynniki filtru s± dobierane w ten sposób
aby uzyskać minimum odchyłki średnio-kwadratowej (błędu średnio-kwadratowego).
W wyniku tego składowe o wysokim stopniu autokorelacji (wzajemnego podobieństwa)
- składowe sygnału użytecznego - s± wzmacniane na wyjściu filtru, a składowe
szumów osłabiane. Wyjście błędu pozwala na użcie fitru samoadaptuj±cego się
jako filtru zaporowego (ang. notch).
11.1.8. Filtr zaporowy
Filtr zaporowy jest wł±czany w konfiguracji MMTTY na
karcie demodulatora (LMS/Notch) poprzez wybranie alternatywy "Notch" ("Filtr
zaporowy"). Stopień tłumienia jest proporcjonalny przez do liczby członów filtru
(ang. tap). Użytkownik programu powinien trochę poeksperymentować w celu znalezienia
przydatnych wartości, tak aby możliwie najbardziej stłumić zakłócenia bez osłabienia
sygnału użytecznego. Najczęściej liczba członów leży w zakresie 72 - 256.
LMS oznacza tryb pracy filtru przepustowego.
W celu dostrojenia filtru zaporowego do częstotliwości
zakłóceń należy na wskaźniku wodospadowym widma nacisn±ć prawym klawiszem myszy
miejsce odpowiadaj±ce tej składowej. Przycisk "Notch" wyświetla się wówczas w
położeniu wciśniętym a na wskaźniku pojawia się czerwony trójk±t wskazuj±cy
tłumion± częstotliwość. W celu wył±czenia filtru należy nacisn±ć przycisk
"Notch" za pomoc± lewego klawisza myszy.
MMTTY pozwala także na użcie podwójnego filtru zaporowego.
Na karcie LMS/Notch należy najpierw wł±czyć filtr zaporowy, a następnie zaznaczyć,
że ma to być filtr podwójny. Każdy z dwóch filtrów może oczywiście pracować na różnej
częstotliwości, ale można je też dostroić do wspólnej częstotliwości w celu zwiększenia
tłumienia. Dostrojenie filtru odbywa się w podobny sposób jak poprzednio. Po
naciśnięciu składowej zakłócaj±cej na wskaźniku wodospadowym za pomoc± prawego klawisza
po raz pierwszy wł±czany jest pierwszy filtr. Ponowne naciśnięcie za pomoc± prawego
klawisza tej samej lub innej składowej wł±czany jest drugi filtr. Czerwony trójko±t
wskazuj±cy miejsce pracy filtru wł±czonego najpierw zmienia kolor na zielony, a drugi
z filtrów jest oznaczony za pomoc± czerwonego trójk±ta. Wył±czenie obu filtrów następuje
jak poprzednio po naciśnięciu przycisku "Notch" na ekranie za pomoc± lewego klawisza
myszy. Oczywiście po wył±czeniu obu filtrów użytkownik może wł±czyć np. jeden z nich
ponownie w sposób opisany powyżej.
11.1.9. Próbkowanie
Prawo Nyquista wymaga aby częstotliwość próbkowania
była co najmniej dwukrotnie wyższa od najwyższej częstotliwości sygnału próbkowanego.
W niektórych rozwi±zaniach stosuje się jednak wielokrotnie wyższe częstotliwości
próbkowania. W MMTTY zastosowano t± metodę w demodulatorze.

Blok M służy do zmniejszania częstotliwości próbkowania.
Przykładowo aby zmniejszyć częstotliwość próbkowania o połowę opuszcza on co drug±
próbkę. Dla uniknięcia błędów próbkowania na wejściu układu znajduje się filtr
dolnoprzepustowy (LPF) ograniczaj±cy widmo sygnału.
Blok L służy do powiększania częstotliwości próbkowania przez
dodanie pomiędzy próbkami rzeczywistymi fikcyjnych próbek o wartości 0. Do wygładzenia
(uśrednienia sygnału) służy znajduj±cy się za nim filtr dolnoprzepustowy (LPF).
Dzięki takiemu sztucznemu podwyższeniu częstotliwości
próbkowania można uzyskać większ± stromość zboczy charakterystyki filtru FIR przy
mniejszej liczbie członów (a wiec zmniejszyć opóźnienie wprowadzane przez filtr).
Dodatkowo uzyskuje się redukcję błędów spowodowanych przez zaokr±glenia wyników
obliczeń.
Standardowo MMTTY stosuje w ograniczniku częstotliwość
próbkowania równ± 11025 Hz, co wnosi pewien bł±d fazy, który nie wpływa wprawdzie
na pracę demodulatora ale jest widoczny na wskaźniku oscyloskopowym. Po zaznaczeniu
na karcie konfiguracyjnek demodulator pola "Oversampling" ("Zwiększenie częstotliwości
próbkowania") ogranicznik pracuje z czterokrotn± częstotliwości± - 44100 Hz, dzięki
czemu bł±d fazy ulega redukcji. Wł±czenie metody podwyższania częstotliwości próbkowania
jest zalecane dopiero na szybszych komputerach. Dodatkowo można też poprawić jakość
wskazań na oscyloskopie w menu "View/XYscope Quality" ("Widok/Jakość oscyloskopu"), co
nie redukuje wprawdzie błędu fazowego ale powiększa rozdzielczość wskazań.
11.1.10. Szybka transformata Fouriera (FFT)
Transformata Fouriera jest stosowana w celu obliczenia
widma częstotliwości sygnału na podstawie jego przebiegu czasowego lub odwrotnie.
W technice COS stosowane s± dyskretna transformata Fouriera (DFT) i szybka
transformata Fouriera (FFT). Oba te algorytmy pozwalaj± na uniknięcie całkowania
niezbędnego w obliczeniach analitycznych. Dla analizy N punktów pomiarowych algorytm
DFT wymaga N * N obliczeń, a FFT pozwala na zredukowanie ich liczby do N * Log(N) pod
warunkiem, że liczba punktów jest naturaln± potęg± liczby 2. Algorytm FFT jest opisany
szczegółowo w wielu pozycjach literatury, dlatego też zrezygnowano tutaj z jego
szczegółowego przedstawienia.
W programie MMTTY algorytm FFT jest używany do przedstawienia
widma sygnału na wodospadowym wskaźniku widma, a algorytm DFT do wyświetlania
charakterystyki filtru FIR.
11.2. Automatycza regulacja dostrojenia
Dyskryminator MMTTY jest wyposażony w wąskopasmowy
filtr, co wymaga precyzyjnego dostrojenia stacji do sygnału odbieranego.
Dla ułatwienia pracy operatora stacji program jest wyposażony w automatykę
dostrojenia toru odbiorczego, pracuj±c± niezależnie od stosowanego sposobu
kluczowania (AFSK albo FSK). Automatyka dostrojenia d±ży do skompensowania
odchyłki częstotliwości tonu mark i korekcji odstępu częstotliwości mark i
space. Jak dot±d jest on jedynym programem przeznaczonym do celów amatorskich,
który pozwala na tak wszechstronny dobór parametrów automatyki. Mog± one być
dobierane eksperymentalnie przez operatora w celu uzyskania jak najlepszych
wyników.
Automatyka (po wł±czeniu za pomoc± przycisku "AFC")
analizuje akustyczny sygnał odbierany korzystaj±c z szybkiej transformaty
Fouriera w poszukiwaniu charakterystycznych szczytów jego widma odpowiadaj±cych
częstotliwościom mark i space. Obliczenia dokonywane s± w odstępach 300 ms.
Efekt jej działania można zaobserwować na wskaźniku widma przez porównanie
położenia szyczytów sygnału i pionowych, żółtych linii wskazuj±cych poż±dane
częstotliwości. W wyniku działania automatyki oba szczyty s± przesuwane w
pobliże linii. Automatyka powoduje korekcję częstotliwości mark, a jej wynik
widoczny jest też w polu "mark" w oknie głównym.

W celu przywrócenia pierwotnych wartości częstotliwości
mark i odstępu po wył±czeniu automatyki należy posłużyć się przyciskiem "HAM".
Standardowo częstotliwość mark jest równa 2125 Hz, a odstęp 170 Hz.
Dokładny sposób działania automatyki zależy od
wybranego demodulatora. Dla demodulatora filtrowego IIR automatyka powoduje
korekcję współczynników algorytmu, a dla demodulatora z pętl± fazow± poprzez
dostrajanie generatora VCO.
Warunkiem koniecznym do uruchomienia automatyki jest
wł±czenie wskaźnika widma FFT (menu "View/FFT Display" - "Widok/wskaźnik FFT").
Parametry automatyki s± dobierane w karcie konfiguracyjnej AFC/ATC/PLL.
Na karcie tej można także wł±czyć automatykę, dodatkowo do wspomnianego już
przycisku "AFC" ("ARCz") w oknie głównym.
Operator stacji ma do dyspozycji następuj±ce tryby
pracy automatyki:
- Free - swobodny - automatyka śledzi sygnał odbierany i dostosowuje do niego
zarówno częstotliwość mark jak i odstęp mark-space.
- Fixed - częstotliwość mark jest zmienna, a odstęp pozostaje stały i równy wartości
podanej przez operatora.
- HAM - częstotliwość mark śledzi sygnał odbierany ale odstęp może przyjmować
jedynie standardowe wartości 170/200/220/240 Hz.
- FSK - częstotliwość mark pozostaje stała, a odstęp przyjmuje podane powyżej
standardowe wartości.
Operatorom stosujcym kluczowanie AFSK zaleca się
korzystanie z pierwszego z wymienionych trybów - swobodnego ("Free") jako
najbardziej uniwersalnego. Kolejnym pod względem wszechstronności jest trzeci
z trybów (HAM). Niezależnie od wybranego trybu pracy operator może zawsze dostroić
częstotliwość mark przez naciśnięcie na wskaźnik widma sygnału. Po naciśnięciu
przycisku "HAM" zawsze zostaj± przywrócone wartości domyślne (standardowe).
Operatorom stosuj±cym kluczowanie FSK zaleca się wybór trybu
FSK. Po dostrojeniu się do korespondenta (częstotliwości mark obu stacji s± sobie
równe) automatyka dobiera odstęp częstotliwości najbliższy do stosowanego przez
korespondenta. Operator stacji musi ręcznie śledzić stację korespondenta albo po
uzyskaniu optymalnego dostrojenia zmienić tryb pracy na swobodny. Oczywiście
częstotliwość nadawania nie ulega zmianie, a automatyka śledzi jedynie sygnał o
dbierany.
We wszystkich trybach pracy automatyki przy wył±czonym
trybie sieciowym ("Net") częstotliwość i odstęp nadawane s± stałe i zgodne z
podanymi przez operatora w karcie konfiguracyjnek demodulatora. Po wł±czeniu
trybu sieciowego przyjmuj± one wartości wskazywane w oknie głównym, a więc wartości
korygowane w wyniku działania automatyki.
Skrócenie stałej czasu automatyki ("AFC Time") powoduje
przyspieszenie jej działania.
Próg blokady szumów (SQ) decyduje o poziomie sygnałów, do
których MMTTY może się dostroić automatycznie. Zbyt wysoko ustawiony powoduje
pominięcie słabych sygnałów, a zbyt nisko - dostrajanie się do szumów i niepoż±danych
słabych sygnałów. Operator stacji powinien dobrać właściwy próg w zależności od
sytuacji tak, aby poż±dana stacja była czysto odbierana, a słabe sygnały
zakłócaj±ce znalazły się poniżej progu.
Zakres trzymania (sweep) jest zakresem, w którym automatyka
utrzymuje jeszcze dostrojenie do korespondenta. Zakres ten (w Hz) obliczany jest przez
pomnożenie odstępu mark i space przez wartość wprowadzon± w polu "Sweep".
11.3. Uwagi dotycz±ce parametrów transmisji
Operator może wybrać częstotliwość mark z rozwijanej listy
w oknie głównym programu lub wpisać jedn± ze znajduj±cych się na niej wartości bez
poszukiwania jej na liście. Dopuszczalny zakres częstotliwości leży powyżej 300 Hz.
W celu rozwinięcia listy należy nacisn±ć strzałkę obok aktualnej wartości w polu mark,
a wcelu wpisania wartości nacisn±ć mysz± znajduj±c± się w polu wartość, skasować
j± za pomoc± klawisza kasowania i wpisać na klawiaturze now± wartość. Nie powinna
ona jednak leżeć w dolnej części dopuszczalnego zakresu ponieważ zwiększa to
prawdopodobieństwo transmisji harmonicznych, które będ± się znajdowały w paśmie
przepuszczania nadajnika. Harmoniczne te mog± utrudnić odbiór nie tylko korespondentowi
ale i stacjom pracuj±cym w s±siednich kanałach. Druga harmoniczna sygnałów o
częstotliwościach wyższych od 1800 Hz leży powyżej 3600 Hz i jest już dobrze stłumiona
w torze nadawczym. Zaleca się więc dobór częstotliowści mark właśnie w tym zakresie.

Częstotliwość ta może ulegać zmianom w wyniku działania
automatyki dostrojenia.
Przycisk "HAM" powoduje przywrócenie wartości domyślnych
częstotliwości mark i odstępu. Wartości te mog± być także zmienione przez operatora
w sposób podany poniżej.
Należy pamiętać, że częstotliwość sygnału w.cz. równa jest sumie częstotliwości nośnej
i wyświetlonej na ekranie częstotliwości mark w przypadku pracy z górn± wstęg±, a
różnicy - w przypadku pracy z doln± wstęg±.
Odstęp częstotliwości mark i space (pole "Shift") może być
dowolny pod warunkiem, że wypadkowa częstotliwość space nie przekroczy 2700 Hz.
Jak podano powyżej częstotliwość mark musi przekraczać 300 Hz. Zalecane jest korzystanie
ze standardowych, przyjętych w praktyce odstępów.
Wartości domyślne (przywracane po naciśnięciu przycisku "HAM")
mog± być zmienione przez operatora na karcie konfiguracyjnej demodulatora w jej
środkowej części u dołu ("Ham default").
11.4. Automatyczna regulacja poziomu
W przeważaj±ej liczbie przypadków ogranicznik jest w
dostatecznym stopniu wysterowany tak, aby zapewnić właściwy poziom sygnału dla
komparatora. Jednak w przypadku odbioru sygnałów zakłóconych lub z echem
ogranicznik może wymagać dopasowania poziomu sygnału dla osi±gnięcia optymalnych
rezultatów. Do tego celu służy automatyczna regulacja poziomu (wzmocnienia),
wł±czana za pomoc± przycisku "ATC" na ekranie. Automatyka może być także
wł±czana na karcie konfiguracyjnej AFC/ATC/PLL. W karcie tej użytkownik programu
może też podać liczbę próbek stosowan± przez algorytm automatyki. Liczba ta
decyduje o szybkości działania automatyki. Wartości± domyśln± jest 4.
Zalecane jest wył±czenie automatyki w dobrych
warunkach odbioru.
11.5. Domyślne wartości parametrów
Wartości domyślne parametrów w karcie AFC/ATC/PLL
wynosz±:
AFC Time = 8 (stała czasu ARCz)
SQ = 32 (próg blokady szumów)
Sweep = 1 (zakres trzymania)
ATC Time = 4 (liczba próbek dla ATC)
VCO Gain = 3 (czułość przestrajania VCO, wzmocnienie w pętli)
Loop LPF Order = 2 (rz±d filtru dolnoprzepustowego)
Loop LPF FC = 250 Hz. (częstotliwość graniczna filtru dolnoprzepustowego)
Output LPF Order = 4 (rz±d filtru eliminatora)
Output FC = 200 Hz (częstotliowść graniczna eliminatora).
Pola z grupy demodulatora oznaczone "BW" i "AV" zmieniaj± odpowiednio
znaczenie na szybkość transmisji (Baud") i częstotliowość filtru
dolnoprzepustowego ("LPF") po naciśnięciu podpisów za pomoc± myszy.
Wydanie z dn. 14.02.2001.
© Prawa autorskie Krzysztof D±browski, OE1KDA.
