13. Kluczowanie AFSK i FSK w MMTTY
Obydwie
metody kluczowania omówiono już wprawdzie w poprzednich rozdziałach, ale w
obecnym rozdziale znajdzie czytelnik informacje odnosz±ce się w szczególności
do konfiguracji MMTTY i różnic między tymi metodami z punktu widzenia praktycznego
(dla użytkownika programu).
Kluczowanie AFSK polega na kluczowaniu pomocniczej
podnośnej akustycznej, która następnie moduluje nadajnik. Metoda ta jest
stosowana także i w innych rodzajach emisji stosowanych w ł±cznościach
amatorskich: pakiet-radio, faksymile, SSTV, PSK31, Pactor itd. W dwóch ostatnich
emisjach podnośna jest wprawdzie kluczowana fazowo, a nie częstotliwościowo ale
zasada kluczowania podnośnej jest w dalszym ci±gu aktualna.
Podnośna jest generowana i kluczowana w modemie lub przez program korzystaj±cy
z płytki dźwiękowej jak to ma miejsce np. w MMTTY. Jest ona następnie doprowadzona
do gniazda mikrofonowego radiostacji lub do gniazda danych, o ile radiostacja
jest w nie wyposażona. Podnośna akustyczna może modulować zarówno nadajniki SSB
jak i FM.
FSK oznacza bezpośrednie kluczowanie częstotliwości
nośnej przez sygnał cyfrowy, bez pośrednictwa podnośnej. Jest ona stosowana
nie tylko w emisji RTTY ale również w emisji pakiet-radio przy większych
szybkościach transmisji (od 9600 bit/s wzwyż). Radiostacja musi być wyposażona
w modulator oddziaływuj±cy bezpośrednio na generator nośnej i oddzielne
gniazdo wejściowe, tak aby sygnał kluczuj±cy omijał tor modulatora fonii i
zawarte w nim filtry ograniczaj±ce pasmo przenoszenia.
W przypadku nadawnia sygnału RTTY przez nadajniki
jednowstęgowe widmo sygnału w obu przypadkach jest podobne (pod warunkiem
dostatecznego wytłumienia nośnej) i strona przyciwna nie może odróżnić
obydwu sposobów kluczowania. Wybór sposobu zależny jest od operatora stacji,
chyba, że radiostacja nie jest wyposażona w modulator FSK.
AFSK jest sposobem stosunkowo prostym, ponieważ
wymaga jedynie poł±czenia wyjścia akustycznego komputera z gniazdem mikrofonowym
radiostacji (przez dzielnik napięcia). Częstotliwość nadawania jest
wybierana przez program w granicach pasma przenoszenia odbiornika
bez konieczności sterowania radiostacji poprzez oddzielne zł±cze.
W przypadku stosowania FSK wykorzystywany
jest modulator wbudowany do radiostacji. Odstęp częstotliwości i
amplituda s± ustawione w modulatorze. Częstotliwość nadawania
jest wybierana przez operatora (wskazania na radiostacji odpowiadaj±
najczęściej sygnałowi mark) i wybierana jest automatycznie wstęga
dolna (LSB). Automatyczna regulacja częstotliwości MMTTY oddziaływuje
jedynie na częstotliwość odbioru.
Korzystaj±c z kluczowania AFSK możemy:
- poł±czyć wyjście akustyczne komputera z gniazdem mikrofonowym radiostacji
lub z dodatkowym gniazdem fonicznym na tylnej ściance radiostacji.
- pozwolić ARCz programu na śledzenie sygnału korespondenta.
- dopasować odstęp mark i space do używanego przez korespondenta.
- korzystać z tego samego kabla ł±cz±cego komputer z radiostacj± dla różnych
emisji cyfrowych.
- korzystać z taich samych konfiguracji dla innych rodzajów emisji np. PSK31.
- odwrócić położenie sygnałów dla pracy z górn± wstęg±.
Dla FSK zauważmy, że:
- nie musimy obawiać się przemodulowania nadajnika i wobec tego tłumik napięciowy
staje się zbędny.
- radiostacja wyposażona w modulator FSK może mieć także specjalne filtry p.cz.
dla emisji RTTY.
- odczyt częstotliwości na skali odpowiada bezpośrednio położeniu syganłu mark.
- oddzielny tor modulatora radiostacji pozwala na pozostawienie podł±czonego do
niej mikrofonu, ponieważ jest on odł±czony wewn±trz.
Po podł±czeniu komputera do radiostacji należy w karcie
konfiguracyjnej "Różne" ("Misc") wybrać rodzaj wyjścia (możliwości "Sound" lub
"Sound+TxD" jak to opisano poprzednio). W przypadku korzystania tylko z AFSK
właściwym wyborem jest poz. 1, ponieważ w drugim przypadku MMTTY podaje sygnał
wyjściowy dodatkowo na zł±cze szeregowe, co może spowodować ew. konflikty z
innymi programami lub urz±dzeniami, jeżeli korzystaj± one ze zł±cza szeregowego.
Zł±cze szeregowe może być używane do przeł±czania N-O, jak to omówiono
poprzednio.