4. Wskaźniki


  Pole wskaźników obrazuje różne ujęcia sygnału pozwalaj±ce na ocenę jego jakości, dokładności dostrojenia i dokładności własnej częstotliwości zegarowej. Rodzaj wskazań jest wybierany przez naciśnięcie podpisu karty wskaźnika o góry.

4.1. Wskaźnik widma

    Wskaźnik widma ("Spectrum") obrazuje widma sygnałów znajduj±cych się w paśmie przenoszenia odbiornika. Na osi X odłożona jest skala częstotliwości a na osi Y - amplituda sygnału. Linie podziałki s± rozmieszczone w odstępach 10 dB.

Widma sygnałów


Pionowa linia kropkowana odpowiada środkowej częstotliwości dostrojenia programu. Naciśnięcie mysz± w dowolne miejsce wskaźnika (znacznik myszy ma tutaj kształt krzyża) powoduje przestrojenie filtru programu do zaznaczonej częstotliwości. Jeżeli wł±czona jest automatyczna regulacja częstotliwości (ARCz) a wybrana częstotliwoś znajduje się dostatecznie blisko jednej ze stacji program koryguje dostrojenie i rozpoczyna wyświetlanie tekstu o ile jest to stacja nadaj±ca emisj± PSK31.
    Znajduj±cy się u dołu ekranu przycisk ("Zoom") pozwala na powiększenie lub zmniejszenie skali wskaźnika. W miarę możliwości częstotliwość dostrojenia jest umieszczana po środku. Częstotliwości graniczne wskaźnika s± wyświetlane u dołu ekranu. W górnym lewym rogu widma znajduje się wskaźnik fazy sygnału.
    Pole "Slow" ("Wolne zmiany") powoduje spowolnienie czasu reakcji wskaźnika na zmiany sygnału. Dłuższa stała czasu oznacza jednak zamazanie wskaźnika w trakcie przestrajania radiostacji.

4.2. Wodospad

    Wskaźnik wodospadowy ("Waterfall") obrazuje zmiany widma sygnałów znajduj±cych się w paśmie przenoszenia odbiornika w funkcji czasu i częstotliwości. Sytuacja bież±ca jest wyświetlana u góry a starsze próbki s± przesuwane ku dołowi st±d pochodzi nazwa wodospad. Przybliżony przebieg amplitudy sygnału jest obrazowany za pomoc± zmian jasności od ciemnoniebieskiego dla najsłabszych do białego dla najsilniejszych sygnałów.

Panorama


Sygnały PSK31 s± widoczne w postaci dwóch pr±żków przypominaj±cych szyny w czasie nadawania znaków wypełniaj±cych lub w postaci pojedyńczego pr±żka o zbliżonej do szyn grubości w czasie transmisji tekstu. Widma pozostałych emisji s± zdecydowanie szersze. Podobnie jak na wskaźniku poprzednim zaznaczenie sygnału za pomoc± myszy powoduje dostrojenie się do niego. W górnym lewym rogu widma znajduje się wskaźnik fazy sygnału.

4.3. Rozkład faz

    Znajduj±cy się w rogu poprzednich wskaźników fazograf pozwala na rozpoznanie rodzaju modulacji i na dokładne dostrojenie się do odbieranej stacji. Zamieszczone poniżej przykłady wskazań ilustruj± znaczenie fazografu.

Sygnał BPSK, dostrojenie prawidłowe Sygnał QPSK, dostrojenie prawidłowe
BPSK QPSK
BPSK i QPSK, wypełniacze Nośna bez modulacji
Wypełniacze Nośna
BPSK, częstotliwość za niska BPSK, częstotliwość za wysoka
Częstotliwość za niska Częstotliwość za wysoka
QPSK, częstotliwość za niska QPSK, częstotliwość za wysoka
Częstotliwość za niska Częstotliwość za wysoka



4.4. Oscyloskop

    Oscyloskop ("Input") pozwala obserwować przebieg sygnału wejściowego w funkcji czasu i może być pomocny w ustawieniu właściwego poziomu wysterowania. W wypadku przesterowania wejścia kolor przebiegu zmienia się na czerwony. Zalecane jest ustawienie pełnego wysterowania tak aby wskaźnik jeszcze nie zmieniał koloru.

Oscylogram sygnału wejściowego



4.5. Synchronizacja

    Na wskaźniku widoczny jest histogram wewnętrznego sygnału próbkuj±cego, który jest używany do określenia środka bitu. Próbka oznaczaj±ca środek bitu ma na wskaźniku największ± wysokość. Przesuwanie się próbki środkowej oznacza różnicę częstotliwości zegarowych płytek dźwiękowych obu stacji co może spowodować wzrost stopy błędów. Po stwierdzeniu, że różnica ta występuje w większej liczbie przypadków należy skorygować odchyłkę w konfiguracji programu.

Synchronizacja



4.6. Częstotliwość odbioru

    W górnej części znajduje się pole przeznaczone do wpisania częstotliwości podnośnej w Hz oraz przyciski pozwalaj±ce na jej zmianę. Wpisana częstotliwość jest przyjmowana dopiero po usunięciu znacznika z pola. Przed przestrojeniem należy wył±czyć ARCz. Przestrojenia można także dokonać przez zaznaczenie stacji na wskaźniku widma. Odbierana stacja jest wskazywana żółt± kropkowan± lini±.

Częstotliwość odbioru



4.7. Automatyka dostrajania

    Poniżej znajduje się pole służ±ce do wł±czenia lub wył±czenia automatyki dostrajania. Automatyka może spowodować błędne dostrojenie w przypadku gdy odbierany sygnał jest słaby, zniekształcony albo gdy w pobliżu znajduje się znacznie silniejsza stacja. W takich przypadkach korzystniejsze jest wył±czenie jej i ręczna korekcja dostrojenia za pomoc± klawiszy znacznika (strzałek) lub w polu opisanym powyżej. Niedokładności w dostrojeniu s± dobrze widoczne na fazografie.

Wł±czenie ARCz



4.8. Rodzaj modulacji

    Operator może wybrać tutaj jeden z dwóch stosowanych w systemie PSK31 rodzajów modulacji:
- dwustanowego kluczowania fazy (BPSK) bez korekcji przekłamań,
- czterostanowego kluczowania fazy (QPSK) z korekcj± typu FEC.

    Podane powyżej przykłady wskazań fazografu ułatwiaj± rozpoznanie rodzaju modulacji stosowanej przez wybran± stację. Kluczowanie dwustanowe (BPSK) nie wymaga zgodności stosowanej wstęgi bocznej, natomiast kluczowanie QPSK wymaga albo użycia tej samej wstęgi albo wł±czenia odwrotnej konwencji kluczowania. Standardowo stosowana jest wstęga górna. Zmiana wstęgi (a raczej sposobu kluczowania) dokonywana jest w konfiguracji programu.

Rodzaj modulacji




Wydanie z dn. 31.07.2000.

© Prawa autorskie Krzysztof D±browski, OE1KDA.