Informacje ogólne
Kontrolery TNC są stosowane prawie od samego początku istnienia
systemu pakiet radio. Do ich najważniejszych zalet należą uniwersalnoć (możliwoć łatwego
podłączenia do wielu typów komputerów), możliwoć stosowania standardowych programów
terminalowych - dotyczy to kontrolerów wyposażonych w oprogramowanie TAPR - i wyposażenie
w wiele dodatkowych funkcji j.np. prywatne skrzynki elektroniczne, dodatkowe rodzaje emisji
itp. Jednak ze względu na ich cenę już prawie od samego początku pojawiały się rozwiązania
alternatywne - układy modemów połączone z oprogramowaniem symulującym na komputerze większoć
funkcji kontrolera. Jednym z takich rozwiązań jest popularny do dzisiaj modem typu BayCom,
który w połączeniu ze sterownikiem TFPCX może współpracować z większocią programów
terminalowych dla trybu podporządkowanego. Modem ten wyposażony w obwód scalony TCM3105
był przeznaczony do transmisji z przepływnocią 1200 bit/s. Rozpowszechnianie się szybkoci
transmisji 9600 bit/s spowodowało opracowanie modemów OE5DXL, PAR96, PICPAR96 i podobnych.
W związku z zaprzestaniem przed paru laty produkcji układu scalonego TCM3105 i stopniowym
wyczerpywaniem się jego zapasów pojawiły się ostanio konstrukcje oparte na układzie FX614.
W ostatnich latach pojawiło się także kilka innych rozwiązań alternatywnych do modemu
BayCom: sterowniki Flexnet wykorzystujące jako modem płytkę muzyczną i modem YAM.
Konstruktorem modemu jest włoski krótkofalowiec Niko Palermo IV3NWV. Od niedawna dostępna
jest też jego odmiana pod nazwą YAM59+, różniąca się od oryginału złączami: do połączenia
z radiostacją zastosowano w nim 5-nóżkowe gniazdo diodowe a do połączenia z komputerem -
gniazdo 9-nóżkowe. W pierwotnym wykonaniu były to gniazdo 25-nóżkowe i gniazdo dla kabla
płaskiego. W modemie YAM59+ zastosowano też tranzystor polowy VMOS zamiast złączowego
(BC237) do przełączania radiostacji na nadawanie. W pobliżu tranzystora znajduje się
potencjometr montażowy do regulacji poziomu sygnału wyjciowego.
Oznaczenie YAM pochodzi od skrótu jego angielskiej nazwy "Yet Another
Modem" - jeszcze jeden modem. Początkowo modem YAM był przeznaczony do transmsji z szybkocią
9600 bit/s zgodnie ze standardem G3RUH. Obecnie jest on modemem uniwersalnym
służącym także i do transmisji z szybkociami 1200 bit/s (z modulacją AFSK) i 2400 bit/s
(z modulacją Manchester-FSK) a w przyszłoci być może i do innych standardów transmisji.
Oprócz typowych funkcji modemu YAM przejmuje także częć funkcji
kontrolera TNC (szczególy są omówione w dalszym ciągu instrukcji. Jest on podłączany do
złącza szeregowego komputera PC (złącza COM), skąd jest także zasilany. Modem pracuje
prawidłowo przy napięciu powyżej 2,5 V, może więc być zasilany także przez starsze typy
komputerów przenonych. Spadek napięcia poniżej 2,5 V powoduje skasowanie zawartego w nim
programu. Wymienione poprzednio modemy PAR96 i PICPAR96 komunikowały się z komputerem przez
złącze drukarki.
Konstrukcja modemu składa się z trzech obwodów scalonych -
najważniejszym z nich jest programowalna matryca logiczna FPGA XC5202 firmy
Xilinx, pozostałymi obwodami są bramki buforowe CD4050 i poczwórny wzmacniacz operacyjny
TL064. Oprócz tego modem zawiera jeszcze tranzystor przełączający na nadawanie, trzy diody
wiecące sygnalizujące zasilanie, odbiór i nadawanie danych i elementy bierne. Matryca ta
może być programowana wielokrotnie (podobnie jak pamięci RAM) co pozwala na
szybką i nieskomplikowaną zmianę trybu pracy modemu (rodzaju modulacji z AFSK na FSK,
Manchester-FSK itp.) i unowoczenianie jego oprogramowania - planowane jest dostosowywanie
go do innych szybkoci transmisji i rodzajów modulacji w miarę rozwoju techniki. Dane
przeznaczone do zapisania w matrycy są również przesyłane przez złącze szeregowe z komputera.
W celu zaprogramowania matrycy, zwanego też często jej konfiguracją należy posłużyć się
dołączonym do modemu programem narzędziowym YAMINIT.EXE. Potrzebne do tego celu pliki
konfiguracyjne noszą rozszerzenie MCS.
Cały proces programowania (konfiguracji) trwa tylko kilka sekund
przy szybkoci transmisji równej 115 kbit/s. Jego zakończenie sygnalizuje miganie diody
zasilania i meldunek na ekranie komputera. Nowe wersje oprogramowania są dostępne w
internecie w witrynie www.microlet.com/yam .
Dzięki temu, że matryca jest programowana elektrycznie i zachowuje się jak pamięć robocza
(RAM) do jej zaprogramowania nie potrzeba korzystać ze specjalnego programatora j.np. w
przypadku pamięci stałych EPROM. Ma to jednak i tą wadę, że zawartoć matrycy jest tracona
po wyłączeniu zasilania (lub spadku napięcia poniżej 2,5 V) w związku z czym musi być ona
konfigurowana każdorazowo po jego włączeniu. Programowalnoć modemu YAM jest jego
najważniejszą cechą odróżniającą go od modemów PAR96 i PICPAR96, które zawierały elementy
programowane jednorazowo: matryce logiczne (PAR) lub mikrokontrolery typu PIC.
Modem YAM może współpracować z większocią programów terminalowych
pakiet radio. Dostępne są sterowniki dla systemów operacyjnych DOS, Windows 95 i Linux.
Dla systemu DOS jest to specjalna odmiana sterownika TFX pod nazwą TFX_YAM.COM (dostępny w
witrynie Nord>